Big Data – wpływ na rozwój i bezpieczeństwo w miastach

Skąd i dokąd podróżują mieszkańcy miasta? Jakie miejsca są najchętniej odwiedzane przez turystów? W których miejscach konieczne jest zoptymalizowanie transportu miejskiego? Którędy wytyczyć nowe drogi, ścieżki rowerowe, czy objazdy? Jak zwiększyć bezpieczeństwo w mieście i jego atrakcyjność? To pytania są kluczowe dla planistów i kreatorów przestrzeni miejskiej. Skąd czerpać wiedzę na ten temat?

Okazuje się, że dysponujemy już dziś precyzyjnymi informacjami, które ułatwiają odpowiadanie na te pytania. Dotychczas wykorzystywane, tradycyjne metody badania – oparte na ankietach, konsultacjach społecznych, czy głosowaniach – często są mało skuteczne. W efekcie inwestycje realizowane na ich podstawie bywają nietrafione. Coraz częściej władze miast poszukują alternatywnych, nowocześniejszych metod dotarcia do potrzebnych informacji.

W dzisiejszych czasach z pomocą przychodzą operatorzy telefonii komórkowej. Dysponują oni wielkimi zbiorami danych (tzw. Big Data), na podstawie których można precyzyjnie przedstawić obraz np. przemieszczania się osób w ramach miasta, czy regionu.

Nowe narzędzia dla włodarzy miast

Big Data to nowe narzędzie w rękach osób zarządzających miastami. O ile wielkie zbiory danych nie są nowością, o tyle ich wykorzystanie na potrzeby zarządzania przestrzenią miejską już tak. Wykorzystać je można np. do analizowania przemieszczania się grup mieszkańców i turystów.

Analiza tras przemieszczania się użytkowników sieci telefonii komórkowych jest dziś dużo łatwiejsza, ponieważ coraz więcej osób korzysta ze smartfonów. Te zaś praktycznie bez przerwy wymieniają dane z siecią bezprzewodową, rejestrując tym samym aktualne położenie użytkowników. Wiedzę tą można wykorzystać do planowania rozwoju miasta, np. podejmując decyzje, w które dzielnice warto zainwestować, aby zwiększyć ich atrakcyjność – zachęcić mieszkańców do osiedlania się, a firmy do inwestowania.

Z punktu widzenia infrastruktury, istotne może być chociażby ustalenie dróg, którymi podróżują mieszkańcy z i do pracy. W przypadku planowanych remontów arterii łatwiej będzie wytyczyć objazdy drogowe, a po zakończonym remoncie sprawdzić, jak dana inwestycja wpłynęła na usprawnienie ruchu w remontowanym rejonie miasta. Z kolei na podstawie danych ilościowych można ocenić, czy należy rozbudować infrastrukturę drogową, aby zapewnić odpowiednią przepustowość.

Innym sposobem wykorzystania Big Data może być sprawdzenie liczby osób przemieszczających się do konkretnego miejsca, np. do centrum miasta. Ta informacja pozwala ocenić i zdecydować, w jaki sposób zarządzać dostępem do tego punktu dla ruchu samochodowego czy komunikacji miejskiej.

Jeszcze innym przykładem wykorzystania danych jest badanie w jaki sposób najważniejsze atrakcje miasta – takie, jak zabytki – są odwiedzane przez mieszkańców i turystów. Poza samą informacją ilościową (tzn. ile osób przebywa w obrębie danego miejsca) dane te obrazują także skąd mieszkańcy i turyści przyjechali. Taka informacja jest kluczowa pod kątem zwiększenia atrakcyjności danego miejsca. Wykorzystywana jest do planowania kampanii informacyjnych i pozyskania coraz większej liczby odwiedzających. Ale to nie koniec wykorzystania analiz Big Data opartych o dane operatorów komórkowych.

Zabezpieczenie imprez masowych i wsparcie systemów zarządzania kryzysowego

Organizowanie imprez masowych takich, jak koncerty, zloty, czy imprezy sportowe wiąże się z koniecznością ich monitorowania i zapewnienia bezpieczeństwa uczestników. Systemy wspierające zarządzanie kryzysowe – zasilone danymi z sieci komórkowej – stanowią doskonałe uzupełnienie narzędzi, z których korzystają służby odpowiedzialne za bezpieczeństwo mieszkańców.

Dane będące w posiadaniu operatora komórkowego mogą być również pomocne w zarządzaniu kryzysowym. Wykorzystane mogą być w razie wypadków drogowych lub kolejowych, katastrof naturalnych, pożarów czy wypadków chemicznych. Mogą służyć również zabezpieczeniu osób i mienia, planowaniu dróg ewakuacji czy zarządzaniu w czasie rzeczywistym służbami mundurowymi w terenie. Informacje o koncentracji użytkowników sieci komórkowych i trasach ich przemieszczania można nałożyć na cyfrowe mapy i połączyć z dynamiczną analizą obrazów, pozyskiwanych z systemów miejskiego monitoringu.

Praktycznym przykładem wykorzystania Big Data w zarządzaniu kryzysowym jest oferowany przez T-Mobile system Rodos Crisis Management (RCM). RCM zbiera i analizuje w czasie rzeczywistym zanonimizowane dane o rozkładzie telefonów komórkowych w danej lokalizacji oraz ich przemieszczaniu się. Uzyskane obliczenia są prezentowane przez aplikację jako mapy obecności ludzi aktualnie przebywających w danym miejscu. System RCM można wzbogacić o dane na temat aktualnego stanu ruchu na drogach pozyskiwane z systemu Rodos Traffic Management (RTM).

Zarządzanie urządzeniami w mieście

Kolejne zastosowanie rozwiązań Big Data to Internet rzeczy (Internet of Things – IoT). IoT, czyli komunikacja z urządzeniami, to już rzeczywistość. Urządzenia te mogą być podłączone m.in. do sieci komórkowej i w oparciu o nią transmitować dane. W wielu miejscach na świecie znajdujemy już przykłady tego typu rozwiązań. Dotyczy to np. miejsc parkingowych, latarni ulicznych, a nawet koszy na śmieci. Co to oznacza dla włodarzy miast?

Urządzeniami, które są widoczne w systemach IT, można sterować i odczytywać ich parametry w jednym miejscu. To zdecydowanie ułatwia ich inwentaryzację i szybką reakcję na ewentualne uszkodzenie, np. w przypadku niesprawnej lampy ulicznej. System identyfikuje ją, a my możemy wysyłać ekipę, która usunie usterkę. Rozwiązania oparte o Internet rzeczy zmniejszają koszty operacyjne, jednocześnie znacząco podnosząc poziom serwisowania. Te elementy pozytywnie wpływają na wizerunek miasta. Miasto staje się nowoczesne, bardziej atrakcyjne i wydajniejsze ekonomicznie.

Warto przy tej okazji zauważyć, że T-Mobile Polska testuje i planuje wprowadzenie nowej technologii transmisji danych NarrowBand IoT (NB-IoT), dedykowanej komunikacji w ramach Internetu rzeczy. Standard NB-IoT pozwala na głębszą penetrację sygnału wewnątrz budynków, co pozwala na skomunikowania sensorów umieszczonych w trudno dostępnych miejscach. Czujniki mogą być np. zatopione w jezdni, jak w przypadku parkingów z sygnalizacją zajętości miejsc, czy umieszczone w znajdujących się w piwnicach instalacjach wodnych lub licznikach gazu, a nawet w koszach na śmieci. Dlatego komunikacja w urządzeniach IoT nie powinna zużywać zbyt wiele energii. Dzięki NB- IoT jej zużycie jest znacznie ograniczone w porównaniu do klasycznych technologii M2M. W związku z tym baterie powinny działać nawet ponad 10 lat.

Warto pamiętać

Szeroki wachlarz zastosowań analiz Big Data i różnorodność dostępnych narzędzi pozwalają stworzyć lepsze warunki życia mieszkańcom miast. Dzięki analizom wielkich zbiorów danych planiści, włodarze oraz sztaby kryzysowe mogą korzystać z nowoczesnego i niezawodnego narzędzia do efektywnego zarządzania przestrzenią miejską.